Qədim piramidalar adətən Misirlə assosiasiya olunur, lakin dünyada ən çox piramida kolleksiyasına malik olan ölkə sizi təəccübləndirə bilər.
Ölkə.az Qaynarinfo-ya istinadən xəbər verir ki, Sudan - sərhədlərində 220-dən 255-ə qədər piramidanı qoruyan bu Afrika ölkəsi, bu göstərici ilə dünyanın zirvəsində yer alır. Sərhədləri Misirlə qonşu olan Sudan, bu göstəricidə Misiri asanlıqla geridə qoyur. Misirdəki piramidaların sayı mübahisəlidir, lakin onların təxminən 118 olduğu bildirilir.
Sudandakı piramidalar Misirdəkindən daha kiçikdir və onlar qədim Kuş krallığının hökmdarları tərəfindən inşa edilib. Bu krallıq e.ə. VIII əsrdə Nübiya regionunda - Asuandan (Misir) Xartuma (Sudan) qədər uzanan ərazidə böyük bir dövlətə çevrilib. Kuş hökmdarları hətta Misiri də idarə edərək, 25-ci sülalə dövründə "Qara fironlar" adlanan hökmdar sülaləsini yaradıblar.
Bu fironlardan ilki Piankhi idi. O, təxminən e.ə. 770-ci ildə Misirə müvəffəqiyyətlə hücum edərək Kuşitlərin paytaxtı Napata şəhərindən idarə edilən yeni bir sülalə qurub. Piankhi qədim Misir fironlarının dəbdəbəli məzarlarından ilhamlanaraq, özünün də piramidada dəfn olunmasını tələb edib. Beləliklə, o, Sudanın qədim Əl-Kurru nekropolunda piramida ilə abadlaşdırılan ilk Kuş hökmdarı olub.
Kuşitlər Misir üzərindəki nəzarəti itirdikdən sonra, Nübiya bölgəsində yerləşən öz torpaqlarına geri çəkilib və nəhayət, yeni paytaxtı Meroe şəhərində təsis ediblər. Məhz burada Nübiya piramidalarının böyük əksəriyyəti - təxminən 200-dən çox iti uclu abidə tapılıb. Onlar arasında 41 Kuş kral ailəsi üzvünün məzarları yer alır və bu məkan eramızdan əvvəl III əsrdən başlayaraq qədim şəhərin nekropolunda inşa edilib.
Kuş Krallığının tənəzzülü və unudulmuş Nübiya piramidaları
Kuş Krallığı eramızın IV əsrinə qədər çiçəklənməyə davam edib, lakin Roma ordusu və qonşu Aksum Krallığı ilə münaqişələr nəticəsində nəhayət tərk olunub. Bu böyük sivilizasiyanın tarixi 1830-cu illərdə, məşhur qəbir soyğunçusu Cüzeppe Ferlini tərəfindən tapılan artefaktlar sayəsində yenidən kəşf edilib.
Ferlini Nübiya piramidalarına hörmət göstərməyib, onları talan edərək böyük ziyan vurub və bir çox qədim tikililəri acınacaqlı vəziyyətdə buraxıb. Meroe piramidalarının bəziləri sonralar bərpa edilsə də, əksəriyyət hələ də tədricən dağılmaqda davam edir.
Bu dağılma prosesi Sudanda son onilliklərdə baş verən və 1950-ci illərdən bəri davam edən münaqişələrlə daha da sürətlənib. Ölkədəki vətəndaş müharibələri turizm və arxeologiyanı dəstəkləmək üçün lazım olan maliyyə vəsaitinə ciddi əngəl törədib.
Beləliklə, Misir piramidaları hər il milyonlarla ziyarətçini qəbul edərək, qədim dünyanın ən hörmətli və qorunan möcüzələri sırasına daxil olarkən, Nübiya piramidaları diqqətdən kənarda qalmış və demək olar ki, unudulub.
