Nüfuzlu “Newsweek” nəşrində Azərbaycanın Birinci vitse-prezidentinin köməkçisi Elçin Əmirbəyovun Ermənistanın Azərbaycanla sülh prosesinə real yanaşmasını əks etdirən məqaləsi dərc olunub.
Milletinsesi.info həmin məqaləni təqdim edir:
Cənubi Qafqaz sərvətlərlə zəngin Mərkəzi Asiya ilə bu resurslara ac olan Avropa iqtisadiyyatı arasında kəsişmə nöqtəsidir. Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh təkcə ermənilərin və azərbaycanlıların deyil, bütün Avrasiyanın rifahına kömək edəcək. Azərbaycanın 2020-ci ilin İkinci Qarabağ Müharibəsində parlaq qələbəsi səhifəni vərəqləmək, hərbi əməliyyatları arxada qoymaq və beynəlxalq hüquqa əsaslanan münasibətləri normallaşdırmaq üçün tarixi imkan yaradıb. Bu fürsətdən istifadə etmək üçün Qərb Azərbaycanın mövqeyinin əsaslandığı təkzibedilməz faktları daha yaxşı dərk etməlidir.
Lakin təəssüf ki, Ermənistan, onun diasporu və xarici havadarları son vaxtlar bu faktları gözdən salmaq üçün təbliğat kampaniyasına başlayıblar. Kampaniyanın bilavasitə məqsədi Amerika və Avropanın Bakıya təzyiq göstərməsidir. Daha uzunmüddətli məqsəd 2020-ci ilin noyabrında Ermənistanın müharibədə məğlubiyyətini etiraf etdiyi zaman başlayan sülh prosesini alt-üst etməkdir.
Dezinformasiya kampaniyası Ermənistanı Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi ilə birləşdirən Laçın yolu boyunca baş verən hadisələrə yönəlib və iki əsas iddia irəli sürür. Birincisi, azərbaycanlı ekoloqlar tərəfindən dekabrın 12-də başlayan yolun sözdə “blokadası” Qarabağdakı etnik ermənilərin həyatını təhlükəyə atan humanitar fəlakət yaradır. İkincisi, bu, Azərbaycanın Qarabağ ermənilərinin hüquqlarını və təhlükəsizliyini inkar etmək səylərinin bir hissəsidir.
Gəlin, qondarma humanitar böhrandan başlayaraq və bu yanlış iddiaları növbə ilə nəzərdən keçirək.
Dərman, ərzaq və digər zəruri mallar da daxil olmaqla humanitar yüklər asanlıqla Qarabağa keçir. Təcili tibbi və digər zəruri ehtiyaclarla üzləşən yerli mülki şəxslər Ermənistana gedə və yol boyu geri qayıda bilərlər. Hər hansı humanitar böhranın qarşısını almaq üçün Bakı Beynəlxalq Qızıl Xaç Cəmiyyətinə yola maneəsiz çıxış imkanı verir. Bu, həmçinin Rusiya sülhməramlılarına sərbəst hərəkət imkanı yaradır. Ermənistanın ən böyük müttəfiqi olan Rusiyanın əsgərləri Qarabağ ermənilərinin fiziki təhlükəsizliyi ilə bağlı İrəvanı əmin etmək üçün istənilən beynəlxalq aktordan daha yaxşı mövqedədirlər. Bu isə öz növbəsində ikinci saxta iddianın, daha doğrusu, Azərbaycanın Qarabağdakı etnik ermənilərin hüquqlarını inkar etməsi kimi uydurma bir məsələnin təkzib olunması deməkdir. Lakin bunun niyə açıq-aşkar yalan olduğunu başa düşmək üçün tarixi kontekst tələb olunur.
1994-cü ildə başa çatan Birinci Qarabağ Müharibəsi zamanı Ermənistan silahlı qüvvələri Qarabağı və onun ətrafındakı digər Azərbaycan ərazilərini işğal edərək etnik azərbaycanlılardan təmizləyib. Onlar yüzlərlə günahsız mülki insanı qətlə yetirib, zorlayıb və işgəncələrə məruz qoyub, 800 mindən çox insanı qışın şaxtasında evlərindən didərgin salıb və Xocalı soyqırımı bu vəhşiliyin zirvəsi olub.
Cəzasızlıqla törədilən və hələ də ədaləti gözləyən bu cinayətlər baş verərkən yaxşı sənədləşdirilib. Bunun ardınca beynəlxalq hüquq və dünyanın hər bir böyük dövləti Qarabağın suveren Azərbaycan ərazisi olduğunu bir daha təsdiq edib və Azərbaycanın Qarabağ üzərində effektiv nəzarətinin tam bərpası ədalətli və davamlı sülhün əsası kimi qəbul edilib. Bu səbəbdən BMT Təhlükəsizlik Şurasının 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələri Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycan ərazisindən “tam, dərhal və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını” tələb edir. (Hələ indi də Qarabağda Ermənistanın 10 min əsgəri qalır ki, bu da sülh və sabitliyi təhdid edən saatlı bombadır).
BMT bu sərəncamları 1993-cü ildə verib. Təxminən otuz il ərzində azərbaycanlılar beynəlxalq ictimaiyyətdən onların icrasını səbirlə gözləyiblər. Bu arada Ermənistan indiki kimi zamanla oynayırdı: Sülhdən danışır, müharibəyə hazırlaşır, dezinformasiya yayırdı. Onun qüvvələri Azərbaycanın şəhər və kəndlərini qarət edərək, Azərbaycan mədəni irsinin hər bir əlamətini silib, yeraltı sərvətlərini talayıblar.
2020-ci ilə qədər artıq Azərbaycanın səbri tükəndi və ölkəmiz İkinci Qarabağ müharibəsində oğurlanmış torpaqlarını geri almaq əzmində olduğunu nümayiş etdirdi.
10 noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli Bəyanatda (Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya liderlərinin imzaladığı və İkinci Qarabağ müharibəsinə son qoyan saziş) Ermənistan bölgədə yeni reallığı qəbul etməyə və sülh bağlamağa razılaşıb. Lakin o vaxtdan bəri Ermənistan Laçın yolundan sui-istifadə edərək Qarabağdan Ermənistana talan edilmiş Azərbaycanın mineral ehtiyatlarını ixrac edir, Qarabağda öz hərbi qüvvələrini saxlayır, yeni istehkamlar qurmaq üçün üçüncü ölkə vətəndaşlarından istifadə edir və azərbaycanlılara qarşı mina terrorunu davam etdirir.
Bunlar sülhə hazırlaşan ölkənin davranışları deyil və Azərbaycan bu taktika ilə çox yaxşı tanışdır. O, Ermənistanın müharibəyə hazırlaşdığı müddətdə özünü yenidən bitməz-tükənməz danışıqların toruna salmasına imkan verməyəcək. Laçın yoluna gəlincə, bu yolda istənilən fəaliyyətin şəffaflığı təmin olunmalıdır.
Burada zaman ciddi önəm daşıyır. Belə ki, reallığa əsaslanan sağlam siyasət hələ də yeni faciələrin qarşısını ala bilər. İrəvan xəyallara və fantaziyalara arxalanmağı dayandırmalı, təkzibolunmaz faktlarla məşğul olmalıdır. Ermənistan və onun müttəfiqləri Qarabağ ermənilərindən revanşist siyasəti oyununda piyada kimi istifadə etməkdən əl çəkməlidirlər. Sülh prosesinin asanlaşdırılmasında iştirak edənlər reallıqları düzgün oxusalar, Ermənistana keçmişin səhvlərindən qaçmağa və qonşuların barışmasına kömək edə bilərlər.
